The Armed Man, A Mass for Peace – Karl Jenkins
Karl Jenkins (Wales, 1944) kreeg van zijn vader, een organist en dirigent, een gedegen muzikale opvoeding. Als jongen speelde Karl hobo in het nationaal jeugdorkest. Na zijn opleiding in de klassieke muziek, o.a. aan The Royal Academy of Music in Londen, heeft hij een veelzijdige ontwikkeling als componist en musicus doorgemaakt.
In de jaren zestig kreeg hij grote bekendheid als jazz- en rockmuzikant. Vanaf 1972 was hij als toetsenist en rietblazer lid van de experimentele rockband Soft Machine, waarvan hij later ook leider werd. Na de opsplitsing van Soft Machine richtte hij zich vooral op het componeren van reclamemuziek.
In 1995 maakte Karl Jenkins een begin met zijn crossover-project Adiemus. Dit project is gebaseerd op klassieke muziek, maar is erg gevarieerd. Zo zijn er invloeden van jazz in te herkennen, maar ook van klezmer en de azan, de muzikale oproep tot gebed binnen de Islam. Inmiddels zijn er binnen dat project zeven albums verschenen.
Jenkins is benoemd tot Officier en later tot Commandeur in de Orde van het Britse Rijk. In 2015 werd hij verheven in de adelstand en mag zich nu Sir Karl Jenkins noemen.
The Armed Man: A Mass for Peace is een compositie voor solisten, koor en orkest uit 1999. Karl Jenkins schreef dit werk voor het Royal Armouries Museum ter gelegenheid van de feestelijkheden naar aanleiding van het nieuwe millennium. Het werd voor het eerst uitgevoerd op 25 april 2000 in Londen en is opgedragen aan de slachtoffers van de Kosovo crisis.
Toen Karl Jenkins The Armed Man schreef, was in Europa de Kosovo oorlog tussen Servië en de etnische Albanezen net afgelopen. Deze oorlog kende, evenals het conflict in voormalig Joegoslavië daarvoor, een groot aantal gruwelijkheden en oorlogsmisdaden. The Armed Man is een aanklacht tegen oorlog en een oproep tot vrede in de hoop dat, met een nieuw millennium op komst, de gruwelen van de oorlog zich niet zullen herhalen. Het is in essentie een anti-oorlog stuk.
The Armed Man neemt de luisteraar mee in de groeiende dreiging van een oorlog, afgewisseld met momenten van reflectie en toont de verschrikkingen die oorlog met zich meebrengt. Het werk begint met het vertrouwen in de overwinning, wat al snel omslaat naar de wanhoop en afschuw van de strijd. Het eindigt met de hoop op vrede, waarbij verdriet, pijn en dood kunnen worden overwonnen.
De mis, met als ondertitel ‘een mis voor vrede’ (A Mass for Peace), bestaat uit dertien delen en volgt in grote lijnen de katholieke eredienst met het Kyrie, Sanctus en Agnus Dei. Maar het werk bevat ook teksten uit andere religies en historische bronnen, zoals de Islamitische oproep tot gebed, de Bijbel (de Psalmen en Openbaring), de Mahabharata (Hindoeïstisch epos) en gedichten die betrekking hebben op de Vietnamese oorlog en het bombardement op Hiroshima. Schrijvers en dichters wiens woorden in het werk voorkomen zijn John Dryden, Jonathan Swift, Rudyard Kipling, Alfred Lord Tennyson en de Japanse dichter Sankichi Toge, die de bombardementen op Hiroshima overleefde maar later overleed aan de gevolgen ervan.
Jenkins baseerde zijn compositie op l’Homme Armé, een bekend Frans soldatenlied uit de 15e eeuw, met als strekking: hoed u voor de gewapende mens. Het klinkt niet alleen aan het indrukwekkende begin, wanneer in een stevige driekwartsmaat de marcherende soldaten voeten worden verbeeld, maar ook in het slotdeel met daarop volgend een koraal gebaseerd op het Bijbelboek Openbaring: ‘God shall wipe away all tears’.